Obesitas
Wat is obesitas?
Allereerst is Obesitas – voor iemand die het ondergaat – een complex geheel van factoren, waarbij nog veel onduidelijkheid is over het ontstaan ervan. Vaak wordt obesitas gezien als een gebrek aan wilskracht in combinatie met te veel eten. Echter, dit is een veel te simpele weergave van de realiteit en doet ook geen recht aan de jarenlange worstelingen van iemand met obesitas.
We kunnen hier het standaard rijtje over de BMI neerzetten, echter wij merken – als we het hebben over obesitas en gezondheid – dat het veel meer is dan de juiste BMI hebben. Het woord obesitas is voor veel dikke mensen stigmatiserend en ze herkennen zich er ook niet in. Hierdoor ontstaat vaak nog meer eenzaamheid, omdat de oorzaak van obesitas veelal wordt uitgelegd als ‘verkeerd gedrag’.
Obesitas: Een complex geheel van factoren
Ziekte of ‘Eigen schuld, dikke bult?’ Het is een vraag, die vaak wordt gesteld als het gaat om obesitas. Maar laten we eerlijk zijn, obesitas is veel meer dan alleen maar te veel eten en te weinig bewegen. Het is een complexe aandoening, waarbij verschillende factoren een rol spelen. We zien zelfs regelmatig dat mensen met obesitas zelfs te weinig eten of dat hun spijsvertering is verstoord. Door het ernstige overgewicht – dat zij met zich meedragen – ontstaan langzamerhand allerlei fysieke (lichamelijke) problemen en vaak ook nog psychische problemen. De oorzaken van obesitas zijn dus erg divers.
Het behandelen van obesitas vereist dan ook meer dan alleen wilskracht en discipline. Het vergt goede informatie, professionele hulp en ondersteuning uit de omgeving. Het ‘alleen staan’ tegenover deze complexe aandoening kan ontmoedigend zijn, dus is het belangrijk dat er begripvolle steun is voor mensen met obesitas.
Op onze website willen je daarom vanuit meerdere kanten over obesitas informeren.
Obesitas in de medische wereld
- Sinds 1998 staat obesitas geregistreerd als een chronische ziekte. Dat betekent dat het onder medische behandeling valt.
- Iemand met obesitas heeft een overmatige hoeveelheid vet in het lichaam (niet alleen uiterlijk zichtbaar, maar dus ook innerlijk), zodat er een grote kans is op diverse gezondheidsrisico’s.
- Om overgewicht en obesitas (én morbide obesitas) in kaart te brengen, wordt de BMI berekend. Je Body Mass Index vertelt je hoe jouw gewicht zich verhoudt tot je lengte, je leeftijd en je geslacht
Dit geeft volgens ons een beter beeld van obesitas
- Een medische aandoening waarbij zich zoveel lichaamsvet heeft opgehoopt, dat dit een negatief effect kan hebben op de gezondheid. Dit kan leiden tot een kortere levensverwachting en/of meer gezondheidsproblemen
- In een groot deel van de moderne wereld worden mensen met obesitas gestigmatiseerd. Toch werd het vroeger algemeen gezien als een symbool van rijkdom en vruchtbaarheid en in sommige delen van de wereld is dat nog steeds zo.
- Niet iedereen met obesitas hoeft ongezond te zijn.
- Een goede gezondheid is meer dan het opmeten van de BMI
- Er ligt te veel nadruk op leefstijlverandering zonder dat er aandacht is voor lichamelijke, psychische en sociale componenten
- Wij vinden dat mensen met obesitas door vooroordelen en stigma's te weinig ruimte krijgen om vanuit een afstand te kijken naar wat obesitas betekent voor iemand.
Het verschil tussen overgewicht en obesitas
Overgewicht
- Meer dan de helft van de Belgen heeft overgewicht.
- Bij een BMI van 25 tot 30 heb je te maken met overgewicht.
- Overgewicht geeft minder belemmeringen dan obesitas.
- Overgewicht kan tijdelijk zijn.
Obesitas
- 15,9% van de Belgen heeft obesitas.
- Vanaf een BMI van 30 spreken we van obesitas.
- De oorzaak van obesitas is een complex geheel van factoren.
- Is niet meer alleen met een gezonde leefstijl te behandelen.
Onderliggende oorzaken obesitas
Waarom is het zinvol om toch over obesitas te praten?
Nieuwe richtlijnen overgewicht en obesitas bij volwassenen (juli 2023)
- Breng daarin ook in kaart wat de complicaties en comorbiditeiten zijn, welke de patiënt heeft.
- U gaat hierover weer in gesprek met de patiënt.
- Dan gaat u kijken welke voedingsinterventie het beste bij de patiënt past.
- Er wordt uitgegaan van de schijf van vijf. En is er sprake van comorbiditeit, dan kan er worden doorverwezen naar een diëtist.
- Voeg een beweegprogramma toe voor de patiënt in combinatie met voorlichting.
Gepersonaliseerde zorg
In overleg met de patiënt wordt een keuze gemaakt uit de verschillende behandelmogelijkheden.
Het grootste verschil van nu is dat de aanpak persoonlijk wordt gemaakt, door de juiste vraagstelling en het juiste onderzoek met instemming van de patiënt.
Nieuwe richtlijn obesitas
Keuzevrijheid
En het allerbelangrijkste - volgens ons - is:
Een kleine opfrissing... Wat is het BMI ook alweer
Heel simpel gezegd beoordeelt het BMI of u al dan niet een gezond gewicht hebt op basis van de verhouding tussen uw gewicht en uw lengte. Het resultaat van de test wordt geëvalueerd in schalen. Zo kan de hele wereldbevolking ingedeeld worden in ondergewicht, ideaal gewicht, overgewicht, obesitas, ernstige obesitas, morbide obesitas en superobesitas.
Vooral de laatste jaren komt er steeds meer kritiek op het BMI als tool om iemand te categoriseren als “gezond” of “ongezond”. Hoewel het BMI zeker zijn waarde heeft, hoeft de realiteit niet altijd zo zwart-wit te zijn. Er zijn veel factoren, welke bepalen in welke mate iemand gezond is.
Kritiek op de BMI als graadmeter voor gezondheid
Het BMI is een eenzijdige weergave over gezondheid en volgens ook niet hetgeen wat uw gezondheid meet. Het is soms een handige tool, als u het goed gebruikt. Alleen aan de hand van zo’n getal kan men niet goed beoordelen of iemand gezond leeft. In de jaren negentig van de vorige eeuw hebben wetenschappers het verband tussen gewicht en levensduur kunnen aantonen. Toen men daarop besloot de BMI-schalen te verlagen, werden heel wat mensen – die binnen de oude schalen als gezond te boek stonden – plots bestempeld als ‘overgewicht’. Deze aanpassing was nog drastischer dan men dacht: 4 kilogram verschil! Quetelet (de uitvinder van de BMI) had het BMI nooit bedoeld als een individuele maatstaf om iemands gezondheid te beoordelen. Hij ontwikkelde de formule slechts om proefpersonen beter te kunnen indelen. Een hoger BMI staat vaak gelijk aan overgewicht, maar niet altijd. Er zijn uitzonderingen. Denk maar aan iemand die aan bodybuilding doet. De aanwezige spiermassa zal een invloed hebben op het getal op de weegschaal, waardoor deze persoon via het BMI mogelijk “overgewicht” aangeeft.
NIET ALLE DIKKE MENSEN ZIJN ONGEZOND!
Dit geeft volgens ons een beter beeld van obesitas:
- Een medische aandoening waarbij zich zoveel lichaamsvet heeft opgehoopt, dat dit een negatief effect kan hebben op de gezondheid. Dit kan leiden tot een kortere levensverwachting en/of meer gezondheidsproblemen.
- In een groot deel van de moderne wereld worden mensen met obesitas gestigmatiseerd.
Toch werd het vroeger algemeen gezien als een symbool van rijkdom en vruchtbaarheid en in sommige delen van de wereld is dat nog steeds zo.
- Niet iedereen met obesitas hoeft ongezond te zijn.
- Een goede gezondheid is meer dan het opmeten van de BMI.
- Er ligt te veel nadruk op leefstijlverandering zonder dat er aandacht is voor lichamelijke, psychische en sociale componenten.
- Wij vinden, dat mensen met obesitas te weinig ruimte krijgen door vooroordelen en stigma’s om vanuit een afstand te kijken naar wat obesitas betekent voor iemand.
